Op Prinsjesdag 2010 bekogelde een man de Gouden Koets met daarin koning Willem Alexander en koningin Maxima met een waxinelichthouder. Hij werd opgepakt en aangeklaagd, maar vocht zijn zaak telkens weer bij een hogere rechter uit. Uiteindelijk kreeg hij als straf vijf maanden cel. Omdat hij al twee jaar in voorarrest had gezeten kwam hij meteen vrij. Het is vaker gebeurd, een koets aanvallen. De geschiedenis van de Gevangenpoort leert dat mensen er niet altijd zo genadig van afkwamen.
Was de Haagse kapper Francois Mourand een terrorist? En kreeg hij daarom de doodstraf?
In 1786 besluit de Haagse hofkapper en pruikenmaker Francois Mourand op het Binnenhof in actie te komen. Hij stormt naar voren op het moment dat twee gedeputeerden van Dordrecht met hun koets de Stadhouderspoort door willen rijden. Mourand grijpt de teugels en dwingt de koets tot stoppen. Hij wordt onmiddellijk ingerekend. Zijn daad wordt gezien als een aanslag op de Staat en hij wordt dan ook opgesloten in de Gevangenpoort. De Staten van Holland besluiten dat hij zonder proces ter dood moet worden gebracht. Hoe is Mourand tot deze daad gekomen?
Patriotten en Prinsgezinden
Holland is in het laatste kwart van de 18de eeuw in rep en roer. Langzamerhand zijn er in de samenleving twee kampen ontstaan, die elkaar naar het leven staan. Aan de ene kant de aanhangers van stadhouder prins Willem V: meestal het gewone volk, dat al vanouds erg Oranjegezind is. Aan de andere kant de gegoede burgerij oftewel de Patriotten. Zij vinden dat de stadhouder te veel macht heeft en nemen liever zelf de touwtjes in handen. Beide groepen bestrijden elkaar steeds heftiger. In 1786 voeren de Patriotten de boventoon. Zij weten zelfs te bereiken dat de stadhouder met zijn gezin uit Den Haag vertrekt.
De Stadhouderspoort als taboe
In 1786 proberen de Patriotten stadhouder Willem V een hak te zetten door één van zijn privileges te schenden. De stadhouder heeft als enige het recht om met rijtuig en paard door de Stadhouderspoort (tussen Binnen- en Buitenhof) te rijden. De Staten van Holland besluiten dat deze poort voortaan tijdens hun vergaderingen ook door statenleden gebruikt mag worden. Twee statenleden uit Dordrecht, Gevaerts en De Gijselaar, nemen de proef op de som: hun koets koerst op de op de Stadhouderspoort af. Tot hofkapper Mourand voor de koets sprint en de heren belet om door de poort te rijden.
In de Gevangenpoort
Hofkapper Mourand belandt in de Gevangenpoort en het ziet er slecht voor hem uit. De Staten van Holland willen hem zonder pardon ter dood laten brengen. Er wordt al een schavot voor hem opgericht bij de Gevangenpoort en het garnizoen van Den Haag wordt onder de wapenen geroepen. Gelukkig springen de heren Gevaerts en De Gijselaar voor Mourand in de bres.
'Het doodvonnis wordt omgezet in levenslange opsluiting in het tuchthuis van Gouda.'
De bakens worden verzet
Mourand heeft geluk, want de bakens worden weer verzet. Willem V krijgt hulp van zijn zwager de koning van Pruisen, die met een leger van 20.000 man orde op zaken komt stellen in Holland. Willem V wordt in zijn waardigheden hersteld en nu hebben de Orangisten het weer voor het zeggen. Zij geven Mourand de vrijheid. Hij heeft uiteindelijk een jaar in het tuchthuis doorgebracht.